امروز ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ ساعت ۱۴:۴۰ به وقت دمشق، یک نفتکش حمل فرآوردههای نفتی صادراتی ایران به سوریه به نام ویزدام (Wisdom) در بندر لاذقیه منفجر شد و در نتیجه آن یک آتش‌سوزی در عرشه آن به راه افتاد. در نتیجه این سانحه، دو نفر از خدمه این نفتکش مجروح شدند و پس از دقایقی با اعزام شش خودروی آتش‌نشانی حریق ایجاد شده در عرشه کشتی مهار شد.
این اولین بار نیست که نفتکش مشهور ویزدام با آتش‌سوزی و انفجار مواجه می‌شود. پیشتر در دو مورد این نفتکش با خرابکاری موجه شد که در نتیجه آن خدمه آن زخمی‌شده و آسیب‌‌‌‌هایی به آن وارد شد. مورد نخست در روز شنبه چهارم اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با ۲۵ آوریل ۲۰۲۱ و مورد دوم در تاریخ یکشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با نهم مه ۲۰۲۱ رخ داد. پس از حمله نخست که در نزدیکی بندر بانیاس و زمانی که نفتکش ویزدام لنگر انداخته بود صورت گرفت، مقام‌های سوری ادعا کردند از یک پهپاد تهاجمی استفاده شد ادعایی که بعدا رسانه‌های حکومتی ایران آن را رد کردند.
در تمامی‌موارد پیشین با وجود ادعلام اولیه مقام‌های سوری مبنی بر نقش پهپاد‌‌های اسرائیلی در حمله به این نفتکش، رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌علت انفجارها را نه حملات اسرائیل بلکه نقص فنی و اشتباه خدمه کشتی عنوان کردند. به دنبال انفجار امروز وبسایت «نور نیوز» وابسته به شورای عالی امنیت ملّی حتی پا را از سایر خبرگزاری‌های حکومتی فراتر گذاشته و ادعا کرده است نفتکش ویزدام هیچ ارتباطی به ایران نداشته و انفجار آن به علت نقص فنی بوده است.
در روز‌‌های گذشته نفتکش ویزدام پیش از لنگر انداختن در بندر لاذقیه، یک محموله بزرگ نفتی ارسالی از سوی نفتکش غول‌پیکر ایرانی آرمان ۱۱۴ (گریس ۱ یا آدریان دریا سابق) را به پایانه نفتی بانیاس منتقل کرده بود. به علت وزن زیاد نفتکش ایرانی آرمان ۱۱۴ و به علت تحریم‌‌های وضع شده در رابطه با ممنوعیت صادرات نفت و فرآوردههای نفتی ایران و همچنین فروش آن به سوریه، ماهها است که نفتکش ویزدام به عنوان یک واسطه نفت ارسالی ایران به سوریه را از نفتکش آرمان ۱۱۴ تحویل گرفته و به پایانه نفتی بانیاس منتقل میکند تا به پالایشگاه نفتی حمص ارسال شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
آیا این حمله پاسخ اسرائیل به حمله سپاه بود؟
در تاریخ ۲۹ ژوئیه ۲۰۲۱، نیروی دریایی سپاه (بنا بر گفته مقام‌های اسرائیلی، نیروی هوافضای سپاه) با استفاده از یک پهپاد انتحاری به نفتکش ژاپنی اِم تی مِرسِر استریت" (MT Mercer Street) تحت اجاره شرکت دریایی زودیاک با مسئولیت محدود (Zodiac Maritime Ltd) متعلق به یک سرمایه دار اسرائیلی به نام ایال اوفِر (Eyal Ofer) حمله کرد. در نتیجه برخورد این پهپاد انتحاری به سقف کابین فرمان کشتی دو نفر از خدمه غیر نظامی‌آن با ملیت رومانیایی و انگلیسی کشته شدند، که خشم مقام‌های کشور‌‌هایی چون لیبریا، رومانی، بریتانیا، اسرائیل و ایالات متحده آمریکا را بر عهده داشت.
در پی آن، مقام‌های اسرائیلی به تلاش برای راضی کردن همتایان آمریکایی خود برای انجام عملیاتی تلافی‌جویانه در پاسخ به حمله سپاه به نفتکش مرسر استریت برآمدند. مقام‌های آمریکایی در راستای جلوگیری از یک درگیری نظامی‌در خاورمیانه که آنها را منجر به نگهداشتن نیرو‌‌هایشان در منطقه و به خصوص عراق کند تصمیم گرفتند تا مقام‌های اسرائیلی را از انجام حمله‌ای سخت در پاسخ به حمله سپاه به نفتکش مرسر استریت باز دارند. با وجود آن که مقام‌های اسرائیلی نیروی هوافضای سپاه و فرمانده نیروی پهپادی آن یعنی حمید (سعید) آقاجانی را مسببان حمله معرفی کردند اما همتایان آمریکایی‌شان صبح امروز، شبه نظامیان حوثی وابسته به سپاه قدس در یمن را عامل این حمله معرفی کردند، که به نظر می‌رسد در راستای جلوگیری از حمله تلافی‌جویانه اسرائیل به اهدافی در خاک ایران یا متعلق به ایران صورت گرفته باشد.
با این وجود به نظر نمی‌رسد که مقام‌های نظامی‌و دولتی اسرائیل از عملکرد ایالات متحده آمریکا در قبال خطر اقدامات ایذایی نیروی دریایی و هوفضای سپاه بر علیه دریانوردی غیر نظامی و به خصوص کشتی‌های تجاری وابسته به اسرائیل راضی شده باشند. بنا بر این احتمال دارد که انفجار و آتش‌سوزی در نفتکش ویزدام در بندر لاذقیه که نقش مهمی‌در انتقال نفت صادراتی ایران از نفتکش آرمان ۱۱۴ به پایانه نفتی بانیاس ایفا میکند بخشی از پاسخ نظامی و محدود اسرائیل به حمله سپاه پاسداران به نفتکش مرسر استریت باشد.
خرابکاری در نفتکش ویزدام چگونه صورت گرفت؟
به گفته مقام‌های سوری در جریان نخستین حمله به نفتکش ویزدام در تاریخ چهارم اردیبهشت ۱۴۰۰ از یک یا چند پهپاد استفاده شد. ادعایی که از سوی رسانه‌های وابسته به جمهوری اسلامی رد شد. ۱۵ روز پس از انفجار و حمله نخست، دو انفجار پیاپی در این نفتکش بار دیگر باعث شد تا انگشت اتهام به سمت اسرائیل اشاره رود و این کشور متهم به انجام خرابکاری در این کشتی شود. برخلاف مورد اولیه، آتش‌سوزی صورت گرفته در این کشتی در تاریخ ۱۹ اردیبهشت ناشی از دو انفجار پیاپی بود که به نظر می‌رسید نه در نتیجه یک حمله پهپادی بلکه به دلیل یک خرابکاری با استفاده از شیء انفجاری صورت گرفته شده باشد.
با توجه به حفاظت شدید آسمان منطقه لاذقیه و بندر آن از سوی سامانه‌های پدافندی پنتسیر اس۲، تور ام۲ و اس-۴۰۰ نیروی هوافضای روسیه مستقر در پایگاه هوایی حمیمیم به نظر نمی‌رسد که پهپاد‌‌های اسرائیلی امکان نزدیک شدن به آن و انجام ماموریتی چون شلیک موشک‌‌های ضد تانک و هوا به سطح به این نفتکش را داشته باشند. بنابر این با توجه به مردود بودن احتمال استفاده از هرگونه پهپاد در حمله احتمالی امروز به نفتکش ویزدام، این احتمال وجود دارد که آتش‌سوزی آن در نتیجه انفجار یک شیء انفجاری مشابه با سانحه روز ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰ باشد.
سازمان اطلاعاتی و جاسوسی اسرائیل، موساد سالها است که با کار گذاشن مواد انفجاری در تجهیزات و ابزار فروخته شده به سازمان‌‌‌هایی چون انرژی اتمی‌ایران سعی در خرابکاری در برنامه هسته ای ایران داشته است. به دنبال خرابکاری‌های سال گذشته سرویس اطلاعاتی اسرائیل در مرکز غنی سازی اورانیوم شهید احمدی روشن واقع در نطنز که در یک مورد منجر به تخریب سوله مونتاژ سانتریفیوژ این مرکز دربامداد ۱۲ تیر ۱۳۹۹ و همچنین حمله به شبکه توزیع برق تاسیسات اتمی‌نطنز در بامداد ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ برخی رسانه‌های اسرائیلی به نقل از منابع اطلاعاتی این کشور اظهار داشتند که برخی از مواد و ابزار ساختمانی و به کار رفته در ساخت تاسیسات اتمی‌نظنز حاوی مواد انفجاری بوده اند که سالها پیش از سوی موساد در آنها جاسازی شده بودند.
این احتمال وجود دارد که سرویس اطلاعاتی اسرائیل در برخی از نفتکش‌های مورد استفاده ایران برای صادرات نفت به سوریه مواد انفجاری کار گذاشته باشد مواد انفجاری که هر از اچندگاه به دلایلی مختلف چون پاسخ دهی به حمله به نفتکش مرسر استریت از سوی سپاه منفجر شوند و منجر آسیب به نفتکش و خدمه اش شده و در روند ارسال نفت و سایر فرآوردههای نفتی ایران به سوریه اخلال ایجاد کند.
